Eθιμο λατρείας στην Ανθούσα Ασπροποτάμου

Παραμονή της γιορτής των Αγίων Αποστόλων (30/6) οι τσελιγκάδες έπαιρναν απο τις οικογένειες που δεν είχαν πρόβατα κακάβια ή μπακράτσια κι έπηζαν μέσα γιαούρτι. Ανήμερα κορίτσια ξεκινούσαν απο το χωριό για τα μαντριά απο όπου η καθεμιά θα παιρνε το δικό της σκεύος με το γιαούρτι. Στο δρόμο τραγουδούσαν το τραγούδι:

Σαν κίνησαν τρεις λυγερές και τρεις μαυρομάτες

παν να λευκάνουν το πανί στου βασιλιά τ ανώγι.

Στό δρόμο, όπου πήγαιναν, στο δρόμο, όπου πάνε

η μια στην άλλη έλεγε: Μωρ που πάμε μοναχές, γυναίκες δίχως άντρες.

Τα στοιχεία είναι απο το βιβλίο το βιβλίο Η Λίπιντζα Ασπροποτάμου, Δημ. Α. Αλεξίου, Πολιτιστικός Σύλλογος Ανθούσης 1998.

Πλατσατούρα

Ευαγγελία Λούγγου, Μαρία Λάμπρου, Βασιλική Σιούά, κατάφυτο

Αλλη μια εκπληκτική Βλάχικη λιχουδιά που ήταν πολύ συνηθισμένη στο Κατάφυτο αλλά και στα χωριά του Ασπροποτάμου. Η φτωχική εκδοχή γινοταν κατευθείαν στη πόντζα και χωρίς λάδι. Μόνο με τσουκνίδα βραστή χωρίς κρεμμύδι. Υπάρχουν και άλλες πολύτιμες εκδοχές της για τις οποίες μου μίλησαν οι κυρίες στο κατάφυτο και τις ευχαριστώ θερμά. Για πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία θα γίνει εκτενής αναφορά στο βιβλίο που ετοιμάζεται: Οδοιπορικό στον Ασπροπόταμο, η μαγειρική φιλοσοφία των Βλάχων. 

Οι προμήθειες στο ανέβασμα προς τα ορεινά
Σωτήρης Βότσος, Πολυθέα Ασπροποτάμου

" Οταν ξεκινάμε για πάνω οι προμήθειες ήταν αλεύρι, λάδι, αλάτι(όλα απο κάτω τα παίρναμε)δε παράγαμε τίποτα εμείς πάνω. Αυτές οι οικογένειες που ταν απάν, 7-8 οικογένειες που έμεναν πάνω τον χειμώνα, αυτές έβαζαν κανα χωραφάκι κι είχαν λίγο καλαμπόκι ή στάρι. Αλλά εμείς οι μεγαλοκτηνοτρόφοι παζαρευόμασταν στα τρίκαλα.  Αλεύρι και λάδι απαραίτητα. "

Γκαγκόσα

Φανή Κλιάφα, Κρανιά

Απο το βιβλίο Μουλτι χερετίματι ντι Λα Κόρνου, Μαρούλα Κλιάφα, Εκδόσεις γένεσις, σελίδα 75

Πρόκειται για μια εξαιρετική μπομπότίσια πίτα των Βλάχων του Ασπροποτάμου.

Βάλτε 1 κιλό πράσα ψιλοκομμένα στη κατσαρόλα και αφήστε τα, να μαραθούν σκέτα. Κατόπιν, ρίξτε 1/2 φλιτζάνι λάδι, αλάτι και 3 δάχτυλα νερό και αφήστε τα, να τσιγαριστούν. Πριν τα κατεβάστε απο τη φωτιά ρίξτε και 150 γραμμ. φέτα τριμμένη. Αλείψτε ένα ταψί με βούτυρο και πασπαλίστε το μπομπότα σε στρώμα μέτριο.  Ραντίστε το με νερό. Στρώστε ένα μέρος απο τη γέμιση πράσου και απο πάνω πασπαλίστε πάλι με μπομπότα. Ρίξτε πράσο και πάλι μπομπότα. Οι στρώσεις σύμφωνα με τη κυρία Κλιάφα είναι τέσσερις. Ρίξτε απο πάνω βούτυρο και λίγο τυρί τριμμένο ακόμη και φουρνίστε την. 

Στιάγιε(Λάπατα)
Αποτελούσε και ακόμη αποτελεί ένα πολύ αγαπημένο χόρτο των Βλάχων. Ηταν δοξασμένο και εκτός απο τη πίτε ντι βιάρτζε(λαχανόπιτα) το χρησιμοποιούσαν πολύ σε μαγειρέματα με αρνάκι, πέστροφες και όχι μόνο. Είχε τη τιμητική του στη περίφημη πισινίκα, αλλά και στους λαχανοκεφτέδες. Μείνετε συντονισμένοι γιατί πολλά ενδιαφέροντα θα περιλαμβάνονται στο βιβλίο Οδοιπορικό στον Ασπροπόταμο: Η μαγειρική φιλοσοφία των Βλάχων.

H Βασιλόπιτα στους Βλάχους του Ασπροποτάμου

Είναι γεγονός ότι οι Βλάχοι έκαναν τη πίτα για αυτή τη σημαντική μέρα της γιορτής με ό,τι είχαν. Στα περισσότερα νοικοκυριά η ρεντιστή τυρόπιτα με αυγά ή και λίγο σταρένιο τραχανά ήταν η βασιλόπιτα. Ομως σιγά σιγά επικράτησε η κρεατόπιτα που γινόταν με χοιρινό κατα κύριο λόγο. Επίσης η κοτόπιτα με τραχανά ήταν συχνή σε οικογένειες με πολλές κότες. Πολλά περισσότερα στοιχεία θα υπάρχουν σε ειδικό κεφάλαιο στο βιβλίο Οδοιπορικό στον Ασπροπόταμο: Η βλάχικη μαγειρική φιλοσοφία.